Kunstenaar op pantoffels
Het fotografieproject 99 Beds van Mo Swillens
 
Artikel verschenen op hallo040.nl geschreven door Anneke van Wolfswinkel
06 oktober 2011
Je moet het maar durven: mensen die je niet kent mailen met de vraag of je ze mag fotograferen – op hun bed. Mo Swillens deed het, en maar liefst 99 modellen lieten haar toe in hun slaapkamer. In het boek 99 Beds zie je kunstenaars, schrijvers en musici zoals je ze zelden ziet: kwetsbaar, in hun eigen intieme ruimte. Bij TAC zijn twee weekenden lang alle foto’s te zien.
 
Mooi project
Een jaar heeft Mo Swillens aan haar project 99 Beds gewerkt. Drie keer per week reisde ze het land door, op weg naar haar modellen. Allemaal kunstenaars wiens werk haar nieuwsgierig maakte of inspireerde, van schrijver Peter Buwalda tot filmmaker Jiska Rickels, en van actrice Monic Hendrickx tot dirigent Ed Spanjaard. Sommigen kende ze persoonlijk, de meeste helemaal niet. ‘Je vraagt nogal wat als je mensen in hun slaapkamer wilt fotograferen. Toch zei driekwart van de mensen die ik mailde ja, omdat ze het een mooi project vonden.’
 
Grote pantoffels
De ontmoetingen die ze had, waren stuk voor stuk bijzonder. ‘Je komt eigenlijk iets heel intiems doen, dus je praat ook al gauw over persoonlijke dingen. Ik heb vaak hele mooie gesprekken gehad, over het kunstenaarschap, of over de kinderen. Op zo’n moment zijn mensen echt helemaal zichzelf, ze zijn ontspannen. Ik probeerde ze ook zo min mogelijk te sturen, want ik wilde juist foto’s maken waarop ze niet poseerden, maar zich gewoon natuurlijk gedroegen. Alsof ik er helemaal niet was.’ Dus staat de een in zichzelf gekeerd de ruimte in te staren, een ander knuffelt met haar baby, een derde heeft aandoenlijk grote pantoffels aan. De kwetsbaarheid die uit de foto’s spreekt is precies wat Mo zo aanspreekt. Ze wil mensen met haar werk emotioneel raken, niet door uitvergroot verdriet, maar met verstilde, ingetogen beelden van mensen in hun intieme ruimte.
 
Pannenkoekje
Sommige bezoeken waren vol verrassingen. ‘Van Arnon Grunberg had ik verwacht dat hij vooral super-intellectueel zou zijn, maar hij bleek ontzettend aardig. Een aimabele man. En bij het Amsterdamse kunstenaarsduo Nepco werd ik aan een tafeltje gezet met een raar rood kleedje erop, en kreeg ik een pannenkoekje te eten. Vervolgens gingen zij míj op de foto zetten omdat ze het er zo grappig uit vonden zien. Het leek wel alsof ik in een Jiskefet-scène beland was.’ Op de foto die Mo uiteindelijk maakte liggen Lennart en Pinky, met hun twee kinderen, op bed, ontspannen en intiem als een gezin op zaterdagochtend. Toyobo Mo, die als graficus is opgeleid, heeft de foto’s met een heel bewerkelijke grafische techniek afgedrukt. Ze werkte met zogenaamde toyobo-platen, die ze op een belichtingskist met een speciale lamp moest belichten. De techniek begaf het regelmatig, en het handwerk was tijdrovend en zwaar. Toch heeft het haar gegrepen. ‘Met dit project heb ik echt de combinatie van fotografie en grafische technieken ontdekt. Ik ga nu aan de slag met een andere ambachtelijke fototechniek, met collodiumplaten.’
 
Kraambezoek
Nu zijn alle 99 foto’s af, en ze zijn straks allemaal te zien in de grote zaal van TAC. Zo’n 40 modellen hebben beloofd bij de opening aanwezig te zijn. Ook het boek 99 Beds wordt dan gepresenteerd. Mo heeft zin in de expositie. In de twee weekenden dat de expositie open is zal ze zich zelf in de tentoonstellingsruimte installeren met een pot thee en huisgebakken brownies voor de bezoekers. ‘De bevalling is achter de rug, het kind is geslaagd. Laat het kraambezoek maar komen.’ Opening expositie 99 Beds was op vrijdag 7 oktober 2011 om 20:30 in het Temporary Art Centre, Eindhoven. Met medewerking van Floor Hofman, Stijn Peeters en Lennart van Nepco Het boek 99 Beds kost € 32,50 en is te bestellen via moswillens@gmail.com
 

Expositie 99 beds
 
Artikel in CJP Magazine
10 oktober 2011
 
Negenennegentig bedden, lakens, gezichten. Negenennegentig foto’s genomen in de meest intieme plek in een huis: de slaapkamer. Kunstenares Mo Swillens fotografeerde 99 bekende en onbekende mensen in hun bed. Een immens karwei, dat nu in een expositie én een fotoboek te bewonderen is. 
 
Ruim een jaar reisde Mo Swillens door het land. Ze zag slaapkamers in alle vormen en maten. Ze fotografeerde acteurs, muzikanten, schilders en schrijvers. Bekende namen zijn onder andere Monic Hendrickx, Arnon Grunberg en Hanna Bervoets. Naast de foto’s kreeg ze ook een heel boekwerk vol bijzondere verhalen te horen. Afgelopen vrijdag was de opening van de expositie #99 beds. Wij spraken met Mo over haar bijzondere beelden.
 
Waarom intrigeert een slaapkamer zo?
‘Omdat die plek meer over iemand vertelt dan wat dan ook. Ik was in Italië en zag daar een hele mooie foto van een vrouw in haar bed. Dat beeld raakte me enorm, maar ik wist nog niet precies waarom. Dat ben ik toen gaan uitzoeken door zelf foto’s te maken. Mijn eerste foto was van Willemijn, een jonge modeontwerpster. Haar foto was zó boeiend, je bleef maar kijken naar alle dingen die ze in haar kamer had staan. Toen wist ik waarom die foto uit Italië me zo had geraakt: het vertelt een verhaal over degene die er op staat.’
 
Lieten mensen je gemakkelijk toe in hun kamer?
‘De meeste modellen lieten me heel makkelijk toe, ook de bekende mensen. Leopold Witte bijvoorbeeld. Hij had de foto van Monic Hendrickx gezien en vond die heel mooi. Toen zei hij: ‘Dat wil ik ook’. Ik heb de modellen laten zien dat ik heel integer te werk ga, dat ze niet voor lul zouden staan. Veel mensen verstarren als ze een camera zien. Dat wilde ik absoluut niet, de modellen moesten zich niet bewust zijn van de camera.’ De foto’s ogen heel kwetsbaar en natuurlijk.
 
Hoe heb je dat voor elkaar gekregen? ‘
Het was zoeken naar de onbewaakte ogenblikken, waarin de modellen helemaal zich zelf waren. De setting zorgde daar ook voor. Iedereen was in zijn of haar vertrouwde omgeving. Heel af en toe zie je interactie met de camera, zoals op de foto’s van Arnon Grunberg en Tim Enthoven. Maar de meeste foto’s stralen uit alsof er niemand anders in die kamer was. Sommige mensen hadden nagedacht over hoe ze op de foto wilden. De een wilde een pyjama aan, of een knuffel vast hebben, de ander wilde in zijn onderbroek of met een geliefde op de foto.’ Alle 99 foto’s van Mo zijn gebundeld in een fotoboek, heerlijk om op een koude herfstmiddag eens lekker in te duiken. Het boek wordt in beperkte oplage uitgegeven.
 
Het boek 99 Beds kost € 32,50 en is te bestellen via moswillens@gmail.com